منظور از مهارت کوچینگ چیست؟ شایستگی های کوچینگ شامل مجموعه ای از دانش و مهارت و توانایی به کار بردن آن مهارتها است. اگر چه در تمامی متون مرتبط با کوچینگ به جای مهارت واژه شایستگی به کار برده شده است. ولی به طور کلی کسی که بر مجموعه دانشی و مفاهیم کوچینگ مسلط شده باشد، و مانند یک راننده یا خلبان تعدادی ساعت رانندگی یا خلبانی را به عنوان کارآموز طی نماید. مهارتهای کوچینگ را به دست می آورد.
پس از تجزیه و تحلیل دقیق 24 ماهه فعالیتهای کوچینگ ، فدراسیون بین المللی کوچینگ، مدل به روز شده شایستگیهای اصلی کوچینگ تعریف کوچینگ ICF را منتشر نموده است. این مدل شایستگی بر اساس شواهد جمعآوریشده از بیش از 1300 کوچ در سراسر جهان است که اعضای ICF و غیرعضو و طیف متنوعی از رشتههای کوچینگ، سوابق آموزشی، سبکهای کوچینگ و سطوح تجربه را شامل میشود.
این اقدام ابتکاری تحقیقاتی در مقیاس بزرگ تأیید کرد که بسیاری از مدل شایستگی اصلی ICF، که تقریباً 25 سال پیش توسعه یافته است، امروزه برای تمرین کوچینگ بسیار مهم است. برخی از عناصر و مضامین جدید که از دادهها پدید آمدهاند نیز در مدل ادغام شده اند.
اینها عبارتند از تاکید اساسی بر رفتار اخلاقی و محرمانه بودن، اهمیت چارچوب کوچینگ و عمل بازتابی مداوم، تمایزات حیاتی بین سطوح مختلف قراردادهای مربیگری، حیاتی بودن مشارکت بین مربی و مراجع ، و آگاهی به اهمیت فرهنگی، سیستمی و زمینهای.
این مؤلفههای بنیادی، همراه با مضامین نوظهور، عناصر کلیدی کوچینگ امروزه را منعکس میکنند و به عنوان استانداردهای آموزش مهارت کوچینگ قویتر و جامعتر برای آینده عمل خواهند کرد. مدل شایستگی اصلی به روز شده ICF در نیمه دوم سال 2021 اجرایی خواهد شد.
A. شالوده و اساس مهارت کوچینگ
1. عرف اخلاقی را به نمایش میگذارد.
تعریف: اخلاقیات و استانداردهای کوچینگ را درک می کند و به طور مداوم به کار می برد این مهارت کوچینگ یا شایستگی در واقع زیربنای روابط کوچینگ میباشد که با مصادیق ذیل قابل تعریف می باشد:
- درستی و صداقت شخصی را در تعامل با مراجعان، حامیان و ذینفعان مربوطه نشان می دهد.
- نسبت به هویت، محیط، تجربیات، ارزش ها و باورهای مراجعان حساس است
- از زبان مناسب و محترمانه برای مراجعان، حامیان و ذینفعان مربوطه استفاده می کند
- از منشور اخلاقی ICF پیروی می کند و ارزش های اصلی را حفظ می کند
- حفظ محرمانه بودن اطلاعات مراجع مبتنی بر توافقات ذینفعان و قوانین مربوطه
- تمایز بین کوچینگ، مشاوره، روان درمانی و سایر متخصصان حمایتی را حفظ می کند.
- در صورت لزوم، مراجعان را به سایر متخصصان حمایتی ارجاع می دهد
2. چارچوب فکری کوچینگی را به کار میگیرد.
تعریف: ذهنیتی باز، کنجکاو، منعطف و مراجع محور را ایجاد و حفظ می کند. با این مهارت های کوچینگ، فرد بر ذهنیات خود و مراجع آگاه خواهد بود. یک کوچ:
- تصدیق می کند که مراجعان، مسئول انتخابهای خود هستند
- به عنوان کوچ درگیر یادگیری و توسعه مداوم است
- یک روش بازدتابدهنده مستمر برای تقویت کوچینگ فرد طرحریزی مینماید
- در برابر تأثیر زمینهای (context) و فرهنگ بر خود و دیگران آگاه و پذیرا است
- از آگاهی و شهود خود و برای سود رساندن به مراجعان استفاده می کند
- توانایی تعدیل احساسات خود را توسعه داده و حفظ می کند
- از نظر ذهنی و عاطفی برای حضور در جلسات آماده می شود
- در صورت لزوم از منابع خارجی کمک می گیرد
B. همکاری مشترک برای ایجاد رابطه
3. تفاهم نامههایی را ایجاد و حفظ می کند.
تعریف: با مراجع و ذینفعان مربوطه مشارکت می نماید تا توافقات روشنی در مورد رابطه کوچینگ، فرآیند، برنامه ها و اهداف ایجاد کنند. تفاهم نامههایی را برای روند کلی کوچینگ و همچنین برای هر جلسه کوچینگ ایجاد می کند. این شایستگی یا مهارت کوچینگ در جلسات اولیه به کار می آید و بر اثربخشی رابطه کوچینگی تأثیر می گذارد. یک کوچ:
- توضیح می دهد که کوچینگ چه هست و چه نیست و فرآیند را برای مراجع و ذینفعان مربوطه شرح می دهد.
- در مورد اینکه چه چیزی در رابطه مناسب است و چه چیزی مناسب نیست، چه چیزی ارائه می شود و چه چیزی ارائه نمی شود و مسئولیتهای مراجع و ذینفعان مربوطه به تفاهم می رسد.
- در مورد خطوط راهنما و پارامترهای خاص رابطه کوچینگ مانند تدارکات (logistics)، تعرفه هزینهها، برنامه ریزی، مدت زمان، اختتام (همکاری)، محرمانه بودن و ملاحظه سایرین به تفاهم می رسد.
- با مراجع و ذینفعان مرتبط برای ایجاد یک برنامه کلی کوچینگ و اهداف مرتبط مشارکت می نماید
- برای تعیین سازگاری کوچ با مراجع، با مراجع مشارکت می نماید
- با مراجع مشارکت می نماید تا آنچه را که می خواهند در جلسه به انجام برسانند شناسایی یا مجدداً مورد تأیید قرار دهند.
- با مراجع مشارکت می نماید تا آنچه را که مراجع معتقد است باید به آن بپردازد یا حل و فصل کند تا به آنچه میخواهد برسد، تعریف کند.
- با مراجع مشارکت می نماید تا معیارهای موفقیت را برای آنچه مراجع می خواهد در خلال کوچینگ یا جلسه فردی به دست آورد تعریف یا مجدد مورد تأیید نماید.
- برای مدیریت زمان و تمرکز جلسه با مراجع مشارکت می نماید
- کوچینگ را در جهت نتیجه مطلوب مراجع ادامه میدهد مگر اینکه مراجع خلاف آن را ابراز کند.
- برای پایان دادن به رابطه کوچینگ با مراجع مشارکت می نماید به گونه ای که به تجربهاش افتخار می کند
4. اعتماد و امنیت را ترویج مینماید.
تعریف: برای ایجاد یک محیط امن و حمایتی که به مراجع امکان می دهد آزادانه (تفکراتش را به) اشتراک بگذارد، با مراجع مشارکت مینماید. رابطه مبتنی بر احترام و اعتماد متقابل را حفظ می کند. این شایستگی یا مهارت کوچینگی، بر موفقیت برقراری ارتباط موثر بین کوچ و مراجع تأثیر می گذارد. یک کوچ:
- در پی درک مراجع در زمینه (context) خودش است که ممکن است شامل هویت، محیط، تجربیات، ارزش ها و باورهای او باشد.
- به هویت، ادراکات، سبک و زبان مراجع احترام می گذارد و (روش) کوچینگ خود را با مراجع تطبیق می دهد.
- استعدادها، دیدگاهها و کار منحصر به فرد مراجع در فرآیند کوچینگ را تایید می کند و به آنها احترام می گذارد.
- حمایت، همدلی و نگرانی را نسبت به مراجع نشان میدهد
- ابراز احساسات، ادراکات، نگرانیها، باورها و پیشنهادات مراجع را تأیید میکند و از آنها حمایت میکند.
- پذیرا بودن و شفافیت را به عنوان راهی برای نمایش آسیب پذیر بودن (vulnerability) و ایجاد اعتماد با مراجع نشان میدهد.
5. حضور را حفظ می کند.
تعریف: کاملاً هوشیار و حاضر در کنار مراجع میباشد و از سبکی باز، منعطف، استوار و مطمئن استفاده می کند. با این شایستگی یا مهارت، کوچ میتواند همواره در مسیر باقی بماند و جلسه کوچینگ بر مراجع متمرکز می ماند. یک کوچ:
- متمرکز، مراقب، همدل و پاسخگو به مراجع باقی می ماند
- در طول فرآیند کوچینگ کنجکاوی خود را نشان می دهد
- احساسات خود را برای حضور در کنار مراجع مدیریت می کند
- اعتماد به نفس خود را در کار با احساسات قوی مراجع در طول فرآیند کوچینگ نشان می دهد
- با کار کردن در فضای “ندانستن” (not knowing) راحت است
- فضا را برای سکوت، وقفه یا یا تأمل ایجاد می کند یا اجازه می دهد باز شود.
- ارتباط مؤثر برقرار می نماید.
6. به طور فعالانه گوش می دهد.
تعریف: بر آنچه مراجع دارد می گوید و نمی گوید، تمرکز مینماید (برای درک کامل آنچه در زمینه (فکری) مراجع منتقل می شود و برای حمایت از ابراز وجود مراجع). این شایستگی یا مهارت های کوچینگ، در سطوح بالا، باعث اعتماد کامل مراجع میشود و جلسه به خوبی پیش میرود. یک کوچ:
- زمینه (فکری)، هویت، محیط، تجربیات، ارزش ها و باورهای مراجع را در نظر میگیرد تا بهتر بتواند آنچه را که مراجع در حال انتقال است، درک کند.
- آنچه مراجع انتقال می دهد را منعکس کرده یا خلاصه می نماید تا از وضوح و فهم مطلب حصول اطمینان نماید.
- زمانی که چیزی بیشتر از آنچه مراجع در حال انتقال است وجود دارد را شناسایی نموده و کنکاش میکند
- عواطف، تغییرات انرژی، نشانه های غیرکلامی یا سایر رفتارهای مراجع را متوجه می شود، تصدیق می کند و بررسی می کند.
- کلمات، لحن صدا و زبان بدن مراجع را با هم ادغام مینماید تا معنای کامل آنچه در حال انتقال است را مشخص کند.
- به روند رفتارها و احساسات مراجع در طول جلسات توجه می کند تا مضمونها (themes) و الگوها را تشخیص دهد.
7. آگاهی را برمی انگیزد.
تعریف: بینش و یادگیری مراجع را با استفاده از ابزارها و تکنیک هایی مانند پرسش قدرتمند، سکوت، استعاره (metaphor) یا تشبیه (analogy) تسهیل میکند. این شایستگی یا مهارت کوچینگ، پس از شنیدن موثر به کار می آید. زمانی که کوچ بر اساس شنیده هایش، یک آگاهی جدید یا پنهان را به مراجع نشان می دهد. یکی از زیرمجموعه های بسیار مهم این مهارت، مهارت پرسیدن است. یک کوچ:
- هنگام تصمیم گیری در مورد اینکه چه چیزی ممکن است مفیدترین باشد، تجربه مراجع را در نظر می گیرد
- به عنوان روشی برای برانگیختن آگاهی یا بینش، مراجع را به چالش میکشد
- سوالاتی در مورد مراجع می پرسد، مانند طرز تفکر، ارزش ها، نیازها، خواسته ها و باورهای او.
- سؤالاتی می پرسد که به مراجع کمک می کند تا ورای تفکر فعلیش را کشف کند
- از مراجع دعوت می کند تا در مورد تجربه خود در لحظه (اطلاعاتی) بیشتری به اشتراک بگذارد
- توجه می کند که چه چیزی برای پیشرفت بیشتر مراجع کار می کند
- رویکرد کوچینگی را در پاسخ به نیازهای مراجع تنظیم می کند
- به مراجع کمک می کند تا عواملی را که بر الگوهای رفتاری، تفکر یا احساسات فعلی و آینده تأثیر می گذارند، شناسایی کند
- از مراجع دعوت می کند تا در مورد اینکه چگونه می توانند به پیش روند و آنچه که مایل یا قادر به انجام آنها هستند ایدهیابی کند.
- از مراجع در چارچوببندی مجدد دیدگاههایش پشتیبانی می کند
- مشاهدات، دیدگاهها و احساساتی را که پتانسیل ایجاد یادگیری جدید برای مراجع دارد را بدون تعلق خاطر به اشتراک میگذارد.
- یادگیری و رشد را توسعه می دهد
8. رشد مراجع را تسهیل می کند.
تعریف: با مراجع مشارکت مینماید تا یادگیری و دیدگاهش را به عرصه عمل درآورد. استقلال (autonomy) مراجع را در فرآیند کوچینگ ارتقا میدهد. در این شایستگی، یا مهارت کوچینگی، اتفاقات خوبی رخ می دهند که شاید بتوان گفت ثمره یک رابطه کوچینگی در آن نهفته است. یک کوچ:
- با مراجع کار می کند تا آگاهی، دیدگاه یا یادگیری جدیدش را در جهان بینی و رفتارهایش ادغام نماید.
- برای طراحی اهداف، اقدامات و روشهای مسئولیت پذیری که یادگیری جدید را ادغام و گسترش می دهد، با مراجع مشارکت مینماید
- استقلال مراجع را در طراحی اهداف، اقدامات و روش های پاسخگویی، تصدیق و از آن حمایت می کند.
- از مراجع در شناسایی نتایج بالقوه یا یادگیری از مراحل اقدام شناسایی شده، پشتیبانی می کند
- مراجع را دعوت می کند تا چگونگی حرکت رو به جلو، از جمله منابع، پشتیبانی و موانع احتمالی را در نظر بگیرد
- با مراجع مشارکت مینماید تا یادگیری و دیدگاهش را در جلسات یا در فواصل بین جلسات خلاصهبندی نماید
- پیشرفت و موفقیت مراجع را جشن می گیرد
- برای اختتام جلسه با مراجع مشارکت مینماید