دیوید مک کللند در کتاب خود به نام جامعه موفق درباره نظریه نیازهای اکتسابی نوشته است. او معتقد بود که افراد در یک دوره زمانی، نیازهای خاصی دارند و این نیازها بر اساس تجربیات زندگیشان شکل می گیرند.
انگیزه – نظریه نیازهای مککلند:
· نیاز به دستاورد ( nACH): مسئولیت شخصی، بازخورد، ریسک متوسط
· رفتارهای معمولی:
o بالا: باید به هر قیمتی برنده شود، باید در صدر باشد و اعتبار دریافت کند.
o کم: ترس از شکست، اجتناب از مسئولیت.
· نیاز به قدرت (nPOW): تأثیرگذار، رقابتی
· رفتارهای معمولی:
o بالا: خواستار وفاداری و هماهنگی کورکورانه است، اختلاف را تحمل نمی کند.
o کم: دور می ماند، فاصله اجتماعی را حفظ می کند.
· نیاز به وابستگی (nAFF): پذیرش و دوستی، تشریک مساعی
· رفتارهای معمولی:
o بالا: تمایل به کنترل همه و همه چیز دارد، موقعیت و منابع خود را اغراق می کند.
o کم: وابسته/زیردست، موقعیت و منابع خود را به حداقل می رساند.
منبع: دیوید مک کللند، 1961، جامعه موفق.
نیاز به دستاورد
در نظریه نیازهای مککلند، فرد با انگیزه پیشرفت به دنبال نوعی موفقیت برای دستیابی به اهداف چالش برانگیز خاص و پیشرفت در یک شغل است. نیاز به موفقیت زیاد است و افراد، علاقه مند هستند که در مورد کار و پیشرفت کار خود بازخورد بگیرند.
افرادی که نیاز بالاتری به موفقیت دارند، می خواهند بسیار خوب عمل کنند و بنابراین تمایل دارند از موقعیت های کم خطر و پرخطر اجتناب کنند. چنین افرادی مشاغلی را ترجیح می دهند که به ریسک های متوسط یا قابل محاسبه نیاز دارند.
نیاز به وابستگی
افراد با انگیزه وابستگی به دنبال روابط دوستانه هستند و برای تعامل با افراد دیگر انگیزه دارند. در نظریه نیازهای مککلند، افراد مشتاقانه منتظر داشتن روابط خوب با افراد دیگر هستند و نیاز دارند که مورد قبول آنها باشند.
حرکت برای وابستگی باعث ایجاد انگیزه در افراد می شود و آنها می خواهند مورد قدردانی و احترام قرار گیرند. افراد معمولاً به عنوان یک تیم با هم کار می کنند، از قوانین تیم کاری خود اطاعت و پیروی می کنند و کارهایی را ترجیح میدهند که شامل تعامل شخصی با اهمیت باشد.
نیاز به قدرت
افراد دارای انگیزه قدرت، انگیزه ای دارند که آنها را مسلط، مؤثر و تأثیرگذار می کند. آنها نیاز شدیدی به رهبری و غلبه ایدههایشان دارند. همچنین انگیزه و نیاز برای افزایش موقعیت و شهرت شخصی وجود دارد.
در نظریه نیازهای مککلند، نیاز یک فرد به قدرت می تواند بر دو نوع شخصی و سازمانی باشد. کسانی که می خواهند قدرت شخصی داشته باشند میخواهند دیگران را هدایت کنند و این نیاز اغلب نامطلوب تلقی می شود. افرادی که می خواهند قدرت سازمانی داشته باشند میخواهند تلاش های دیگران را برای پیشبرد اهداف سازمان، سازماندهی کنند.
در نظریه نیازهای مککلند بیان می کند که اکثر مردم ترکیبی از این ویژگی ها را کسب می کنند و نشان می دهند. به گفته مک کللند، برخی از کارکنان تمایل زیادی به نیازهای انگیزشی خاص نشان می دهند. باید توجه داشت که رفتار و سبک کار کارکنان از ناحیه نیازهای انگیزشی یا نیازهای یکپارچه (تلفیقی) تحت تأثیر قرار می گیرد.
نیازهای تعریف شده توسط مک کللند در همه کارکنان و مدیران در درجات مختلف وجود دارد. تلفیق نیازهای مختلف، رفتار فرد یا مدیر را برای مدیریت موقعیت ها در جهت ایجاد انگیزه و برانگیختن و مدیریت دیگران هدایت میکند.
کاربرد نظریه نیازهای مک کللند در عمل
در نظریه نیازهای مککلند، افراد با نیازهای متفاوت انگیزه متفاوتی دارند:
· افراد با دستاوردهای بالا ریسک های حساب شدهای را متحمل میشوند و باید پروژههای چالش برانگیز با اهداف قابل دسترس به آنها داده شود.
· برای افراد موفق، انجام موفقیت آمیز کار رضایت بخش تر از حتی پاداش های مادی است.
· افراد با موفقیت بالا انتظار بازخورد فوری برای کار خود دارند تا از پیشرفتی که در جهت اهداف خود داشته اند بدانند.
· افراد با دستاوردهای بالا کارکنان فداکاری هستند و پس از برنامه ریزی اهداف، خود را به طور کامل در کار خود درگیر می کنند. کارمندان با وابستگی بالا در یک محیط حمایتی بهترین عملکرد را دارند.
مزایای استفاده از نظریه نیازهای مک کللند
استفاده از مدل نظریه نیازهای مک کللند می تواند توصیف روشنی را برای سازمان کسب و کار و تصمیم گیران(مدیران ارشد) ارائه دهد تا بدانند کدام نوع مشاغل برای کارکنان مناسب است و کدام نوع از افراد می توانند به موفقیت سازمان کمک کنند.
همچنین یک مرور کلی برای برخورد با کارکنان و ایجاد انگیزه در کارکنان برای تعریف و اجرای اقدامات ابتکاری که ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم بهره وری خدمات را افزایش دهد، ارائه می دهد.
آخرین مزیت که خیلی هم کم اهمیت نیست، این است که این امکان وجود دارد که به شناخت محرکهای اصلی اعضای تیم نیز کمک کند. این دانش ممکن است برای تأثیرگذاری بر نحوه ایجاد اهداف و نیز نحوه الهام بخشیدن و جبران خدمات اعضای تیم مورد استفاده قرار گیرد.
پیادهسازی نظریه نیازهای مک کللند در محل کار
1. درک و شناسایی سلطه گران
اولین قدم برای مدیر، درک و تحلیل رفتار کارکنان و شناسایی نیاز اصلی حاکم بر رفتار آنها خواهد بود. این امر به خلق موثر استراتژیهای بیشتر برای حفظ انگیزه و رضایت کارکنان کمک میکند.
2. تخصیص وظایف با توجه به نیازها
· برای افراد موفق همیشه اطمینان حاصل کنید که افرادی که در زیر دسته نیاز به موفقیت قرار می گیرند، باید وظایف چالش برانگیز متوسطی داشته باشند. این به کارفرمایان کمک می کند تا در ازای برآورده کردن نیازهایشان، بهترین بهره را از افراد موفق ببرند.
· برای افراد قدرت طلب، افرادی که دوست دارند مسئولیت همه چیز را بر عهده داشته باشند، مدیران باید به آنها نقشهای مدیریتی بدهند تا نیاز آنها به اعمال قدرت بر دیگران را برآورده کنند و آنها را تشویق کنند تا تمام توان خود را در تقویت شرکت صرف کنند.
· برای وابستگان، مدیران همیشه می توانند ایشان را در کارهای مشارکتی درگیر کنند و به آنها اجازه دهند به اندازه کافی اجتماعی شوند تا آنها را دلبسته و با انگیزه نگه دارد. این امر به مدیران در مدیریت کارآمدتر این دسته کمک می کند.
نظریه نیازهای مک کللند در هنگام پیاده سازی در یک سازمان اهمیت زیادی مییابد. در ادامه، به برخی از نکات کلیدی اشاره شده است که اهمیت نظریه دستاورد مک کللند را برجسته می کند.
اهمیت اجرای نظریه نیازهای مک کللند در محیط کار
· این نظریه به مدیران یا کارفرمایان کمک می کند تا محرک های کلیدی کارکنان خود را شناسایی کنند تا آنها را به بهترین نسخه از خود تبدیل کنند. این امر به کارکنان کمک می کند تا انگیزهشان را حفظ کنند تا برای بهبود شرکت کار کنند.
· زمانی که نیازهای شناسایی شده کارکنان برآورده شوند، انگیزه ایجاد میشود و انگیزه می تواند بهره وری کارکنان را افزایش دهد. افزایش بهره وری می تواند احتمال توسعه کسب و کار را افزایش دهد.
· این تئوری می تواند با جذب کارکنان از طریق برآوردن نیازهای آنها بر مبنای رفتارشان، به جذب بهترین استعدادها کمک کند.
با بررسی بیشتر، اگرچه این نظریه در دنیای واقعی بسیار رواج دارد، با این حال محدودیتهای خاصی نیز در حین پیادهسازی در محل کار دارد
محدودیت های نظریه نیازهای مک کللند
· بی توجهی به نیازهای اساسی – تمرکز اصلی نظریه بر قدرت، موفقیت و وابستگی بود، اما نظریه به نیازهای اساسی انسان مانند غذا، سرپناه، خواب و غیره اشارهای نکرده است.
· تعداد محدودی از محرک ها – این نظریه تنها بر سه محرک متمرکز بود: قدرت، موفقیت و وابستگی. با این حال، این نظریه از ذکر سایر محرکها مانند دستمزد خوب، امنیت شغلی و فرصتهای رشد که میتوانند بر انگیزه کارکنان تأثیر بگذارند، ناکام مانده است.
برای اثبات تأثیر نظریه نیازهای مک کللند ، یک مثال فرضی در زیر آورده شده است تا مفهوم آن در محل کار نشان داده شود.
مثالی از پیاده سازی نظریه نیازهای مک کللند در محل کار
از مارس 2022، تسلا دارای ارزش بازار 1.032 تریلیون دلار است و این مقدار تسلا را به ششمین شرکت با ارزش جهان تبدیل کرده است. موفقیت تسلا و سبک رهبری مدیرعامل، ایلان ماسک، بر هیچکس پوشیده نیست.
ایلان ماسک معتقد است که کارکنان به شرکت خدمات نمی دهند، در عوض، شرکت به آنها کمک می کند تا به بهترین وجه ممکن کارشان را انجام دهند طوری که هر یک به سهم خود به رشد شرکت کمک می کنند. از این رو، شرکت تمام تلاش ممکن را به کار می گیرد تا کارکنان را شاد و با انگیزه نگه دارد.
با اجرای نظریه نیازهای مک کللند، مشاهده کردیم که تسلا نیاز به قدرت، نیاز به وابستگی و نیاز به موفقیت را به بهترین شکل ممکن برای ایجاد انگیزه در کارکنان برآورده می کند. برای توضیح بیشتر:
1. نیاز به قدرت
مدیرعامل بر این باور است که ارتباطات در تسلا نباید از طریق زنجیره فرماندهی انجام شود. در عوض به هر فردی اجازه میدهند تا بر اساس توانایی خود تصمیم بگیرد و آن را از کوتاهترین مسیر ممکن به مدیریت منتقل کند. مدیر عامل به جای رعایت سلسله مراتب، کارکنان خود را هدایت می کند تا مستقیماً با شخص مربوطه ارتباط برقرار کنند. این امر نیاز به قدرت کارکنان را با دادن قدرت کافی برای تصمیم گیری یا درگیر شدن در فرآیند تصمیم گیری حیاتی برآورده می کند.
2. نیاز به وابستگی
همه از این واقعیت آگاه هستند که تسلا هرگز معتقد نبود که کارکنان خود را ملزم به عضویت در گروه ها یا مدیریت خاصی کنند. در عوض، آنها به تفریح و در عین حال ارائه ایده های انقلابی اعتقاد دارند. این رویکرد به برآورد نیاز به وابستگی کارکنان کمک می کند زیرا به آنها آزادی اجتماعی می دهد و ایده های جدید و نوآورانه ای را ارائه می دهد که می تواند به رشد شرکت کمک کند.
3. نیاز به موفقیت
آخرین ویژگی مهم، این که تسلا یک شرکت کارمند محور بوده و به جشن گرفتن موفقیت ها و دستیابی به هر نقطه عطفی که با هم رسیده اند اعتقاد دارد. بر همین مبنا تسلا از کارمندان خود برای سرمایهگذاری سختکوشانه و فداکارانه در جهت رشد شرکت قدردانی میکند. این جشن ها به برآورده شدن نیاز به موفقیت ها و دستاوردهای کارکنان کمک می کند.
نکته کلیدی – برآورده کردن نیازهای این تئوری به شرکت کمک کرد تا یک محیط سازنده و مثبت ایجاد کند که خودش یک عامل مهم موفقیت شرکت بوده است.
کلام آخر- نحوه استفاده از نظریه نیازهای مک کللند
نظریه نیازهای مک کللند، بیشتر در محیط های تجاری یا شرکتی استفاده می شود. این نظریه امکان استفاده از تست های شخصیت را در کارکنان فراهم کرده است. تستهای شخصیتی که ابتدا با برچسب نامربوط کنار گذاشته میشدند، زمانی محبوبتر شدند که مدیران تلاش میکردند کشف کنند که چه چیزی باعث انگیزه کارکنانشان میشود. همچنین تست های شخصیتی به مدیران این امکان را می دهد که درباره هر فرد اطلاعات بیشتری کسب کنند.
مردم چیزهای متفاوتی از محل کار خود می خواهند. افراد با انگیزه قدرت ممکن است به انتظارات و گام های روشنی نیاز داشته باشند تا در حرفه خود پیشرفت کنند. افراد با انگیزه موفقیت ممکن است به فرصت های منظم برای حل یک مشکل نیاز داشته باشند. افرادی که از وابستگی انگیزه دارند ممکن است به بازخورد مداوم در مورد شغلی که انجام می دهند نیاز داشته باشند.