با توجه به تعریفی که از “کوچینگ” ارائه کردیم مطمئناً نمیتوان منکر شد که در این موضوع “انواع کوچینگ”، که شامل تکنیک ها، سطوح و انواع گوناگونی میشود وجود دارد. اگرچه با همه ی گستردگی که در این تخصص وجود دارد نقاط مشترکی هم وجود دارد که انواع مختلفِ این حرفه را بهم پیوند میدهد.
اگرچه در انواع کوچینگ خدماتی که ارائه میشود شرایطی برای تجزیه و تحلیل، اندیشیدن و عمل کردن فراهم میکند که در نهایت مراجع را قادر میسازد تا در یک یا چند حوزه از زندگی شخصی و یا حرفهای خود به موفقیت برسد؛ اما سطوح و انواعِ مختلف آن این امکان را به “کوچ” میدهد تا از این روش برای تمام افراد با نیازهای گوناگون استفاده کند. در این مبحث قصد داریم با انواع کوچینگ و دامنهای که هر کدام مورد پوشش قرار میدهند آشنا شویم.
یک “کوچ” ممکن است با توجه به نیازِ مراجعه کننده، شرایط و محیط موجود بر موارد خاصی تمرکز و توجه داشته باشد. در واقع”کوچینگ” فرایندی است که با توجه به نیازهای فرد در موقعیت ها و محیط های مختلف مورد بهره برداری قرار میگیرد.
اریک پارسلو در کتابش با عنوان”The Manager as Coach and Mentor”، کوچینگ را به عنوان روشی تعریف میکند که موجبِ یادگیری و پیشرفت میشود و در نتیجه عملکردها را بهبود میبخشد.”
در واقع میتوان گفت همین تعریف هسته ی اصلی کوچینگ محسوب میشود.
تعاریف انواع کوچینگ
به طورکلی اصطلاح “کوچینگ” به روش هایی اطلاق میشود که به دیگران کمک میکند تا موقعیت یا مورد خاصی را بهبود دهند، پیشرفت کنند، مهارت های جدیدی یاد بگیرند، موفقیت شخصی خود را شناخته و در جهت آن حرکت کنند، به اهداف خود برسند، تغییرات زندگی را مدیریت کنند و با چالش ها مواجه شوند.
“انواع کوچینگ” همانطور که با انواع نگرش ها، رفتارها، مهارت ها و دانش سروکار دارد به اهداف و آرزوهای شغلی و حرفه ای هم میپردازد. حتی میتواند بر پیشرفت جسمی روحی نیز متمرکز شود.
در فرایندِ “کوچینگ” هیچ چهارچوبِ استانداردی که تمام افرادِ مرتبط درمورد آن توافق کرده باشند وجود ندارد- یعنی چیزی شبیه مراحل و رویه های استانداردی که در پزشکی برای بیماریهایِ خاص مورد استفاده قرار میگیرد.
درعوض هرکدام از “کوچ ها” روی نوع خاصی از رویکردهای کوچینگ که با ماهیت و علایقِ خودشان متناسب باشد تمرکز میکنند و همان رویکرد را در مورد مراجعه کنندگانی که با علائق، تمایلات و توانایی هایِ کوچ بیشترین تطابق را داشته باشند، اعمال میکنند. ولی با همه ی توضیحاتی که در مورد تنوع و گوناگونی کوچینگ ارائه شد با کمی مطالعه میتوان به یک برداشت کلی از یک چهارچوب عمومی که در همه ی انواع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد، رسید.
در صورتی که مایل به مطالعه بیشتر درمورد اینکه کوچ چه کسی است؟ دارید به صفحه لینک شده مراجعه کنید.
کاربرد انواع کوچینگ
کوچینگ در موقعیت های مختلف کاربرد دارد از جمله:
کوچینگ درون سازمان که در کنار آموزش قرار میگیرد.
کوچینگ خارج از سازمان که به عنوان کوچ شخصی محسوب میشود.
کوچینگ سطوح و ساختارهای مختلفی هم دارد، به عنوان مثال:
کوچینگ میتواند بسیار غیررسمی و دارای ساختاری انعطاف پذیر باشد یا رسمی و به شدت ساختاریافته؛ و یا حتی ترکیبی از هر دو.
در ادامه گروهبندی که توسط ICF ارائه شده در اختیار شما قرار داده میشود:
کوچینگ زندگی (life Coaching)
اولین نوع کوچینگ، کوچینگ زندگی است.
مخاطب: بدون محدودیت جنسی، سنی و حرفه ای.
تمرکز: ایجاد یک زندگی هدفمندتر. شناسایی ارزشها، مقاصد، اهداف و رویاها؛ شناخت موانع. اقدام در جهتِ دستیابی به هدف.
کوچینگ کسب و کار (Business Coaching)
یکی از انواع کوچینگ، کوچینگ کسب و کار است.
مخاطب: کارآفرینان و صاحبان مشاغل.
تمرکز: رشد و موفقیت شغلی(کسب و کار). شناسایی اهداف آینده در حالیکه روی بهبود اقدامات کنونی هم کار میشود.
کوچینگ اجرایی (Executive Coaching)
یکی از انواع کوچینگ،کوچینگ اجرایی است.
مخاطب: مدیران عامل یا مدیران ارشد.
تمرکز: بهبود تواناییهای رهبری؛ مدیریت تغییرات سازمانی؛ ایجاد تعادل در حرفه/زندگی؛ مدیریت منابع انسانی و عملکردها.
برای مطالعه بیشتر راجع به منابع انسانی می توانید مطالعه کنید.
کوچینگ شغلی (مسیر حرفه ای) (Career Coaching)
یکی دیگر از انواع کوچینگ، کوچینگ شغلی است.
مخاطب: افراد شاغل(در هر حرفه ای که باشد) یا افرادی که میخواهند شاغل باشند.
تمرکز: شناسایی نقاط قوت، تمایلات و علائق فردی. چشمانداز و اهداف شغلی؛ رسیدن به رضایت و اهداف حرفهای؛ تشخیصِ بهترین حالتِ “تناسب” بین خودِ شخص و حرفه یا فرهنگ سازمانی؛ سرعت بخشیدن به پیشرفت در مسیر شغلی فردی.
کوچینگ رهبری (Leadership Coaching)
یکی از انواع کوچینگ، کوچینگ رهبری است.
مخاطب: هر کسی که درصدد یادگیری مهارتهای رهبری است یا میخواهد برخی از مهارتهای رهبری خود را بهبود ببخشد.
تمرکز: تحقیق درموردِ تعریف و ماهیت رهبری؛ شناسایی نقاط قوتِ رهبری و مواردی که باید تقویت شوند؛ شناسائی هوش هیجانی یا “مهارتهای نرم” (درون فردی)؛
تعریف چشمانداز آینده برای شخصِ رهبر(لیدر)؛ اقدام در جهت دستیابی به اهداف رهبری.
کوچینگ داخلی(درون سازمانی) (Internal Coaching)
اخرین نوع کوچینگ، کوچینگ داخلی یا کوچینگ سازمانی است.
مخاطب: کارمندانی که خدمات کوچینگ را توسط یک”کوچ” که در همان سازمان شاغل است، دریافت میکنند.
تمرکز: بهبود و تقویت اثربخشی و عملکردِ کارمند؛ مدیریت بحران؛ مدیریت ارتباطات؛ شناسائی نقاطقوتِ پرسنل؛ شناسائیِ فرصتهایِ پیشرفت و توسعه.
